Władimir Putin to najbardziej prozachodni polityk, jaki rządził Rosją od czasów Katarzyny II. To nie tylko opinia osobistych przyjaciół prezydenta Rosji, takich jak prof. Andrzej de Lazari z Łodzi. Takie opinie wciąż można spotkać w najbardziej wpływowych mediach Europy i Ameryki. Nawet teraz, kiedy rosyjskie bombowce sondują cierpliwość brytyjskiej obrony przeciwlotniczej, w londyńskiej prasie czytamy takie właśnie apologie polityki Putina. Wystarczy sięgnąć do komentarzy Simona Jenkinsa (dawniej „Times", obecnie „Guardian" , Jonathana Steele’a (także „Guardian" czy Mary Dejevsky („The Independent" , by przekonać się, jak wygląda argumentacja tych apologii, których setki można znaleźć także w prasie francuskiej, włoskiej, niemieckiej czy amerykańskiej.

Otóż, argumentacja ta nierzadko zahacza o Polskę: jeśli do tej pory nie doszło do ustabilizowania rozumnej, wzajemnie korzystnej współpracy Unii Europejskiej z tak prozachodnio zorientowaną Rosją, jaką reprezentuje Putin, to winne są temu patologiczna rusofobia i uprzedzenia, które podsyca całkowicie irracjonalna w swej polityce zewnętrznej (i wewnętrznej) Polska. Dalej pojawia się kilka interpretacji tej tezy. Pierwsza, adresowana do publiczności niemieckiej i zachodnioeuropejskiej: Polska jest ślepym i biernym narzędziem w rękach równie irracjonalnie działającego Waszyngtonu. Interpretacja druga, adresowana także do publiczności amerykańskiej, zwłaszcza tej ze Wschodniego Wybrzeża: Polska jest ślepym i biernym narzędziem szalonej i szkodliwej dla samej Ameryki polityki ekipy George’a Busha. W obu wariantach koronnym argumentem jest sprawa instalacji w Polsce elementów amerykańskiej tarczy antyrakietowej, która jest traktowana w tym kontekście jako przejaw polskich fobii i antyrosyjskiego kompleksu, umiejętnie eksploatowanych przez imperializm Busha.

Są jednak i inne, głębiej zakorzenione w tradycji warianty czarnej legendy o Polsce jako przeszkodzie na drodze do harmonii między Zachodem a Rosją. Polska nie pasuje do nowoczesnego świata, nie rozumie języka realistycznych interesów i żyje historycznymi urazami. Polacy mają kompleks ofiary, podczas gdy sami – jako naród antysemicki – nie mogą się poszczycić czystym sumieniem (nie wiem, czy jest drugie państwo, w którym z takim entuzjazmem jak w Rosji komentowano w mediach odkrycie zbrodni w Jedwabnem). Polska to kraj nietolerancji, fanatyzmu (katolickiego), anarchiczno-nacjonalistycznych tendencji, które stale powracają na polityczną scenę, przeplatając się ze zwrotami w stronę prawicowego autorytaryzmu.

Na zewnątrz, powtórzmy, to nie sami Rosjanie najczęściej występują z czarnym obrazem Polski. Oficjalna linia kremlowskiej publicystyki w sprawie „polskiego przepierzenia" (to nieśmiertelne określenie samego Stalina) jest dość stabilna: Polska jest tak maleńka i prowincjonalna w zestawieniu z rozmachem celów i możliwości Rosji, iż ta nie poświęca jej niemal żadnej uwagi. O sprawie tarczy w naszym kraju Moskwa będzie rozmawiać tylko z Ameryką, ewentualnie z Niemcami, ale przecież nie z Polską. Jak to pięknie ujął pewien szynelowy dziennikarz Kremla: „Wszystko, co Rosja robi w stosunku do Polski, robi małym palcem lewej nogi – do tego stopnia Polska nic nie znaczy dla Moskwy".

Prezydent Putin rzeczywiście nawiązuje do wzorów Katarzyny II. Kiedy Rzeczpospolita zaczęła się emancypować i wyzwalać spod jej wpływów, to właśnie ostentacyjne lekceważenie stało się pozą przyjętą przez imperatorową. O Polsce była gotowa rozmawiać już nie z jej władzami, ale z jej możnymi sąsiadami z Zachodu albo z tymi Polakami, którzy przyjęli rolę jej narzędzia. Zanim jednak przeprowadziła kolejne trzy rozbiory, zbudowała (przy pomocy swoich agentów wpływu – francuskich i niemieckich filozofów) trwający do dziś obraz Rzeczypospolitej jako swoistej czarnej dziury na mapie racjonalnej Europy. Swoją pierwszą interwencję przeciw próbie wewnętrznego odbudowania siły Rzeczypospolitej podjęła wszak pod hasłem walki o tolerancję. I Europa to kupiła, skoro sprzedawali jej ten fałszywy towar Wolter i d’Alembert, a utrwalały go kolejne artykuły o Polsce na kartach encyklopedii Diderota. Filozofowie ci, suto wynagradzani przez imperatorową i zaszczycani jej osobistą korespondencją, potrafili w polskiej walce o niepodległość zobaczyć tylko fanatyzm, chaos i samowolę szlachecką.

Baron Melchior Grimm, polityczny i artystyczny marszand Katarzyny w oświeconej Europie, głosił wszem i wobec, że Polskę z jej katolickiego fanatyzmu wyleczyć mogą tylko „rosyjscy lekarze". Dziś jednak Rosja nie chce sama leczyć Polski. To zajęcie dla światłej Europy, która powinna wreszcie zrobić porządek z polską anomalią. To także zajęcie dla tych Polaków, wśród których Rosja prezydenta Putina odnajduje potencjalnych sojuszników. Poza europosłem Geremkiem, który tak skutecznie pomaga dziś Kremlowi w tworzeniu obrazu Polski jako „chorego człowieka Europy", politycy i media moskiewskie wskazują także innych cennych „partnerów" znad Wisły. I tak na przykład „Kommiersant" z 19 lipca 2007 r. zachwyca się śmiałym sprzeciwem posła Tadeusza Iwińskiego wobec planów zainstalowania amerykańskiej tarczy w Polsce. „Wriemia Nowosti” z 11 lipca 2007 r. rozczulają się z kolei nad usuniętym z rządu Andrzejem Lepperem: „To był jedyny członek tego rządu, który nie wstydził się swoich prorosyjskich sympatii”.