Po wkroczeniu Armii Czerwonej na Lubelszczyznę okazało się, że Polacy nie pałają miłością do "wyzwolicieli". Co więcej mają zorganizowaną sieć administracyjną i konspiracyjną. Coś trzeba było z tym zrobić i podpisano porozumienie (PKWN z ZSRS), w którym "władze polskie" przekazały właściwie swoje uprawnienia na rzecz Sowietów do momentu zakończenia wojny. W tzw. strefie operacyjnej Armii Czerwonej można było zatrzymywać polskich obywateli, szczególnie tych nieprawomyślnych i rozbrajać kierując do "odrodzonego Wojska Polskiego." Ucieczka z tegoż wojska oznaczała, że w przypadku następnego aresztowania żołnierzy czeka wywózka. Powstałe wojenne komendantury zajmowały się...rozwiązywaniem delegatur prawowitego rządu i powoływaniem własnych władz.

Następnie pojawiły się sowieckie służby specjalne, których zadaniem było wyłapywanie osób związanych z podziemiem niepodległościowym, na podstawie wcześniejszego rozpoznania (oddziały NKWD i NKGB, AL, agentura, donosy, przesłuchania). Ochoczo wsparły proces budowania "polskich" organów bezpieczeństwa, np. poprzez przydzielanie doradców. Doradcy byli oczywiście udzielnymi panami i szarogęsili się po urzędach. Posiadali własną agenturę, niezależną od...bratnich przecież służb. Sprawdzam! mottem Stalina. Ale i tak komuniści byli słabi jak niemowlę a zatem oprawca proletariatu "skierował do Polski 64. Zbiorczą Dywizję NKWD, w skład której wchodziły: 2., 11., 18., 98., 108., 104. pułk pograniczny, 145. pułk strzelecki WW NKWD, 198. batalion motorow- strzelecki Wojsk Wewnętrznych NKWD i 107. samodzielna grupa manewrowa. Rozkaz jej formowania wydano 13 października 1944  r.- dzień po tym, jak Stanisław Radkiewicz zawiadomił Moskwę o przygotowywaniu przez antykomunistyczne podziemie w Lublinie zamachu na przedstawicieli PKWN. W lutym 1945 r. przysłano też- do województwa białostockiego- 62. i 63. ZD NKWD. "[62. odwołano w październiku 1945, 63. w kwietniu 1945- Unicorn].

Za: A. G. Kister, Studium zniewalania. Walka aparatu bezpieczeństwa z polskim zbrojnym podziemiem niepodległościowym na Lubelszczyźnie (1944- 1947), Kraków 2005, s. 28 i wcześniejsze oprac. na podst. ww. s. 23- 27.

Dekret o przymusowej mobilizacji do wojska Berlinga (15 sierpnia 1944 r.), o rozwiązaniu na terenach podległych PKWN tajnych organizacji (24 sierpnia 1944 r.) oraz dekret o karaniu faszystowsko- hitlerowskich zbrodniarzy i zdrajców (31 sierpnia 1944) miały na celu osłabienie podziemia i podzielenie społeczeństwa, pomimo faktu, że ostatni dekret był raczej oczekiwany. Niemniej ludzie mieli własny rozum i widzieli, kto pchał się do nowej władzy, często "rasowymi" komunistami z nadania Sowietów byli...gestapowscy konfidenci.

Mało kto ma świadomość, że w procesie tworzenia rodzimej bezpieki ważną rolę odgrywały nie tylko względy polityczne ale i...rodzinne. Płynne przejścia między PPR, milicją, agenturą NKWD a ludowym wojskiem powodowały, że najzwyczajniej w świecie tworzyły się grupy oddane nowej władzy. Oddane z przyczyn prozaicznych: wyobcowani ze środowiska, w którym mieli działać, uważani za zdrajców, nie bez powodu, często przedstawiciele dawnych mniejszości: Ukraińcy, Żydzi i...volksdeutsche, musieli oprzeć się na komunistach, jeśli chcieli przeżyć. Znowu liczyli się przedwojenni "ideowcy" (członkowie KPP, KPZU, KPZB, KZMP, GL- AL) oraz ich rodziny. Stąd tak trudne jest rozliczenie komunizmu w Polsce: przez lata grupy wymienione stworzyły własne państwo w państwo, niczym pasożyt żerujący na zdrowym organiźmie. Każda próba, nawet najmniejsza zmiany zastanej sytuacji (służby specjalne, partie polityczne, prasa, dyplomacja, na początku i wojsko) powoduje nadal ujadanie i wściekły syk potomków czerwonych zdrajców niosących krew na bagnetach pod hasłem wyzwolenia...

Praca agenturalna dawała rezultaty ale początkowo "utrwalano" władzę ludową poprzez potyczki, palenie wsi, stosowano prowokacje, np. podrzucano broń, tworzono oddziały pozorowane aby podsycać lokalne animozje, rabowano mienie, zatrzymanych mordowano lub  zabijano "podczas ucieczki." Podczas przesłuchiwania więźniów bito ich drewnianymi kłodami a wcześniej oficerom śledczym podawano alkohol. Po zakończeniu wojny akcja "rozładowania lasow" przybrała na sile. Autorka książki pisze o znamiennym fakcie, gdy 15 maja 1945 r. "minister Bezpieczeństwa Publicznego Stanisław Radkiewicz wykonał gest polityczny będący odpowiedzią na zarzuty dotyczące bestialstwa i demoralizacji w podlegających mu instytucjach i wydał Rozkaz nr 19. Właściwie można by uwierzyć w szczerość tego gestu, gdyby nie sposób, w jaki problem został wyrażony:

"Funkcjonariusze bezpieczeństwa publicznego podczas BICIA osób podejrzanych stosują niejednokrotnie niedopuszczalne metody BICIA i ZNĘCANIA SIĘ. Opisane metody przejęte od hitlerowców i faszystów są niegodne funkcjonariuszy bezpieczeństwa państwa demokratycznego", ibidem, s. 98.

"24 maja 1945 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę dotyczącą wzmocnienia KBW 2 brygadami zaporowymi Wojska Polskiego i 4. DP WP, a odpowiedzialnym za reorganizację uczyniono Ministerstwo Obrony Narodowej", ibidem. Tego samego dnia wydano rozkaz Dowódcy WP, który wprowadzał jednostki WP do walki z podziemiem. Ogłoszenie amnestii w sierpniu 1945 spowodowało...napływ ludzi do partyzantki niepodległościowej. Do kompletu brakuje ORMO i mamy kolejne walki, często między wsiami budowanym od podstaw ze zrębów konfidenckich a mieszkańcami zastanymi, sprzyjającymi "leśnym."

Tags: partyzantka, antykomunizm, Sowiety, okupacja, konfidenci, PPR, MO, Kister, historia, polityka