W XVII wieku zaczęły wchodzić w użycie kufry ochronne, ale nie stanowiły one dobrego zabezpieczenia, ponieważ dawały się łatwo rozbić. Dlatego też w 1826 roku w USA pojawiły się kufry z grubego, dębowego drewna, pokryte żelaznymi płytkami, obite na krzyż obręczami ze stali i zamykane na klucz. Ważyły jednak zbyt dużo i okazały  się  nieporęczne   w  użyciu.   Dopiero   w   1843   roku Bernard Matt z Londynu wynalazł pierwszą kasę pancerną z prawdziwego zdarzenia. Była to żelazna szafa o ściankach zewnętrznych i wewnętrznych, zaś przestrzeń między nimi wypełniano materiałami ogniotrwałymi. Najpierw była to po prostu woda. Miało to jednak tak ujemny skutek, że gdy wybuchł pożar w miejscu gdzie stała kasa, w przegrodzie między ściankami wytwarzała się para, która rozsadzała skrzynię. Próbowano więc jako izolacji — popiołu drzewnego, ale również z niewielkimi skutkami.

Kasy pancerne miały też ten feler, że łatwo je pruto „rakiem". Skonstruowano przeto kasę pancerną o potężnym pancerzu, grubości 30 milimetrów, złożonym z trzech warstw. Stosowano też blachy stalowe o różnej grubości, zanitowane specjalnymi śrubami. Ale kasiarze i na to znaleźli sposób: po prostu cięli je palnikiem acetylenowym. Wymyślono więc kasy z betonu, wiązanego drutem, o grubości 6 milimetrów. Ale i one okazały się niepraktyczne, otwierano je bowiem zwykłym wiertłem, a w dodatku przy zamykaniu wypadały zawiasy. Na ostatku skonstruowano kasy z płaszczy stalowych, wypełnionych potrójnym splotem spiral stalowych i betonu składającego się z mieszaniny cementu z duromitem, odpornym na wysokie temperatury i kwasy. Zamki znajdowały się w komorze ryglowej wraz z centralnym mechanizmem bolcowo-ryglowym. Od wewnątrz rygle były wysuwane lekko za pomocą koła na cztery strony. Drzwi zawieszano na zewnętrznych zawiasach stalowych, kutych, hartowanych o potrójnych łożyskach rolkowo-kulkowych w kształcie żołędzi. Takie kasy miały się ostać wszystkim włamywaczom świata...

Ale przecież kasiarzom nigdy nie brakowało wiedzy, a także równie ważnej inteligencji. Zazwyczaj doskonale znający się na chemii, umiejący sprawnie posługiwać się „rakiem" i palnikiem acetylenowym, działali przede wszystkim własnym intelektem. „Planowo budowali techniczny gmach włamania" — jak obrazowo wyraził się jeden z przedwojennych reporterów zajmujący się opisywaniem spraw kryminalnych.

Kasiarze wyróżniali się swoistym poczuciem humoru. Złapani przez policję oddawali się bez oporu w ręce władzy. W czasie przesłuchiwania i rozprawy sądowej milczeli jak grób; albo też prowadzili utarczki słowne z prokuratorem i sędzią szermując byskotliwymi powiedzonkami, których nie powstydziłby się sam Arsen Lupin. Ze stoickim spokojem przyjmowali wyrok, zazwyczaj oscylujący blisko dwucyfrówki.

Sławni kasiarze, dorobiwszy się majątku, zazwyczaj nie chodzili już ,,na robotę", a ograniczali się do finansowania skoków. Do takich należał Stanisław Mielczarek: ,,kasiarz-wirtuoz", który uchodził za jednego z najbogatszych ludzi stolicy. Prowadził elegancki dom, a w nim trzymał cały harem — trzy kochanki. Lecz pewnego razu — a było to w 1920 roku — coś go podkusiło — dokonał osobiście włamania do banku w Bydgoszczy. Wrócił spokojnie, syt łupu i chwały tudzież zadowolony, że nie stracił zręczności w palcach. Aż tu nagle do jego mieszkania zapukała policja...

Na rozprawie Mielczarek udawał „kasiarza" -nowicjusza, zresztą występował pod przybranym nazwiskiem. Ale prokurator miał przeciwko niemu miażdżący dowód w postaci donosu, który wpłynął do niego. Była w nim opisana szczegółowo kariera zawodowa Mielczarka, jak również szczegóły pomocne w dalszym śledztwie. Ponadto autor donosu demaskował Mielczarka, podając jego prawdziwe imię i nazwisko. Sąd potraktował jednak Mielczarka dość łagodnie, dając mu w wyroku do odsiedzenia tylko cztery lata..."

Za:

R. Dzieszyński, Ciemna, węsząca, żerująca. Pitaval, Rzeszów 1986, s. 130- 132.

Vabank się kłania