Powstanie Warszawskie wydawałoby się, nie ma już dla nas żadnych tajemnic, ale czy faktycznie? Kiedyś wspominałem ciekawostki, dzisiaj przytoczę fakty ogólnie znane (przynajmniej w teorii)

W powstaniu walczyli bogaci i biedni, prawica, lewica, liberałowie, komuniści, profesorowie, studenci, księża, artyści, urzędnicy, robotnicy a nawet przestępcy. Jak pisze J. Zawodny, najmłodszy partyzant, którego znał miał 8 lat, najstarszy (wartownik) prawie 90...  (J. K. Zawodny, Powstanie Warszawskie w walce i dyplomacji, Warszawa 1994, s. 13- 14).

Oprócz Polaków z Niemcami walczyły inne grupy narodowościowe: kilku Włochów (wbrew uśmieszkom bili się dobrze), kilku Węgrów, Francuzów, pluton Słowaków por. Stanko, sporo Rosjan, zarówno "białych" jak i "czerwonych" plus mieszkańcy Kaukazu (porewolucyjni emigranci, dezerterzy, zbiegowie z obozów i regularni żołnierze Armii Czerwonej), ibidem, s. 21.

Byli także Żydzi, niektórzy to obywatele polscy. Jedno ze źródeł podaje ich liczbę na 1000. Uwolnienie Żydów z Gęsiówki jest znane. Sporo uwalnianych walczyło ramię z AK, inni przechodzili do AL. Przy okazji kwestii funduszu pojawia się pytanie, co stało się z 7 mln dolarów, które "wyparowały" z jednej z polskich baz we Włoszech- dowódca, płk Hańcza został znaleziony martwy, ibidem, s. 34.

Inna sprawa to udział kobiet. Pomijając sanitariuszki różne źródła szacują ich liczebność w powstaniu na 1/7 sił AK, ibidem, s. 54. Dzieci- w chwili wybuchu powstania miało przebywać w stolicy ok. 200 000 dzieci i młodzieży, z czego 30 000 to harcerze. Liczba ofiar wśród dzieci w latach 1939- 1945 to ok. 2 mln (w wyniku okupacji niemieckiej). W skład regularnych oddziałów wchodziło 550 dzieci (chłopcy 10- 18 lat), ibidem, s. 61.

Taktyka wojsk niemieckich, choć trudno używac słowo "wojsko", lepsze będzie "dzicz" lub "mordercy" i "kanalie" jest znana- taktyka spalonej ziemi i ludzkich mostów. Po stronie niemieckiej również działali snajperzy, którzy urządzali istne polowania na dzieci a inni uczestnicząc w grupach sabotażowych zatruwali wodę i żywność, ibidem, s. 74.  Mało znana jest zmiana taktyki po masakrach na Woli, nasi również odstraszająco rozstrzelali jeńców niemieckich. Lokalnie po tych działaniach niemieckie egzekucje ustały. Rzeczą oczywistą jest, że w pierwszej kolejności likwidowano esesmanów, rzadziej policjantów i żołnierzy. Polscy żołnierze nie gwałcili kobiet, nie mordowali dzieci i pacjentów.

Trudno uwierzyć, ale podczas oblężenia, gdy kończyły się zapasy wody, pito ją z kałuż, niektórzy zlizywali wilgoć ze ścian piwnic, ibidem, s. 230. O zażartości walk niech świadczy fakt, że w trakcie powstania łączne straty czołgów niemieckich wynosiły...ponad 300, ponad 300 ciężarówek i samochodów, ibidem, s. 283.

Tags: powstanie, 1944, wojna, AK, Zawodny, Polska, Warszawa, ludność, historia