Co byłoby gdyby się jednak dogadali?

"20 lutego 1942 r. zorganizowano wspólnie spotkanie w Mceńsku. Mceńsk, położony około siedemdziesięciu kilometrów na północny wschód od Orła, znajdował się w tym czasie po stronie niemieckiej. Stalin osobiście napisał Propozycję niemieckiemu dowództwu. Dokument ten powielono w dwóch egzemplarzach- jeden pozostał u Stalina, drugi otrzymał prowadzący pertraktacje. Był to swego rodzaju konspekt, według którego należało negocjować. Oto on, podpisany przez Stalina:

Propozycje niemieckiemu dowództwu

1. 5 maja 1942 r, poczynając od godz. 6.00, na całej linii frontu przerwać działania wojenne. Ogłosić rozejm do 1 sierpnia 1942 r. do godz. 18.00.

2. Począwszy od 1 sierpnia 1942 r. do 22 grudnia 1942 r. wojska niemieckie powinny wycofać się na rubież zaznaczoną na schemacie nr 1.  Proponuje się ustanowić granicę między Niemcami a Związkiem Radzieckim na przestrzeni oznaczonej na schemacie nr 1.

3. Po przeprowadzeniu dyslokacji armii siły zbrojne ZSRR w końcu 1943 r. będą gotowe do rozpoczęcia działań wojennych z niemieckimi siłami zbrojnymi przeciw Anglii i USA.

4. ZSRR będzie gotów do rozpatrzenia warunków pokoju między naszymi krajami i obwinienia za rozpętanie wojny międzynarodowego żydostwa w postaci Anglii i USA, a w kolejnych latach 1943- 1944 prowadzić wspólne bojowe działania zaczepne w celu przebudowy światowej przestrzeni (schemat nr 2).

Uwaga: W przypadku odmowy wykonania wyżej przytoczonych żądań w punktach 1 i 2 wojska niemieckie zostaną rozbite, a państwo niemieckie przestanie istnieć na politycznej mapie jako takie.

Uprzedzić niemieckie dowództwo o odpowiedzialności. Wódz Naczelny ZSRR J. Stalin. Moskwa, Kreml, 19 lutego 1942 roku.

Stalin- jak to widać z tekstu konspektu, napisanego niewątpliwie przez niego- zamierzał prowadzić pertraktacje z Hitlerem "z pozycji siły", spodziewając się po pierwszych porażkach Niemców pod Moskwą, Tychwinem i Rostowem dalszych sukcesów Armii Czerwonej. Tak się jednak nie stało, więc Niemcy nie bali się na razie gróźb Stalina. Ich przedstawiciel na pertraktacje gruppenfuhrer SS Karl Wolff zachowywał się pewnie i stanowczo.  Rozmowy trwały tydzień, a ich wyniki przedstawił Stalinowi w swym raporcie pierwszy zastępca ludowego komisarza spraw wewnętrznych (NKWD), znany nam Mierkułow, który prawdopodobnie prowadził rozmowy z Wolffem.

Oto treść tego raportu:

W trakcie pertraktacji w Mceńsku w dniach 20-27 lutego 1942 r. z przedstawicielem niemieckiego dowództwa i szefem sztabu personalnego reichsfuhrera SS gruppenfuhrerem Wolffem dowództwo niemieckie nie uznało za możliwe usatysfakcjonowanie naszych żądań.

Stronie naszej zaproponowano pozostawienie granicy do końca 1942 r. na linii obecnego frontu, zaprzestając działań wojennych.  Rząd radziecki powinien niezwłocznie skończyć z żydostwem.

W tym należałoby początkowo przesiedlić wszystkich Żydów w rejon Dalekiej Północy, izolować, a następnie całkowicie zlikwidować. Przy tym władze będą realizować ochronę zewnętrznego obwodu i surowy reżim porządkowy na terytorium grupy obozów. Zagadnieniem likwidacji (uśmiercenia) i utylizacji trupów ludności żydowskiej będą zajmować się sami Żydzi.

Dowództwo niemieckie nie wyklucza, że możemy stworzyć jednolity front przeciwko Anglii i USA. Po konsultacji z Berlinem Wolff oświadczył, że jeśli kierownictwo ZSRR przyjmie żądania strony niemieckiej, to przy przebudowie świata Niemcy mogą odsunąć swoje granice na wschodzie z korzyścią dla ZSRR. Dowództwo niemieckie na dowód takich przemian będzie gotowe zmienić kolor swastyki na państwowych sztandarach z czarnego na czerwony.

Przy omawianiu pozycji na schemacie nr 2 wynikły następujące rozbieżności:

1. Ameryka Łacińska. Powinna należeć do Niemiec.

2. Zawiły stosunek do zrozumienia "chińskiej cywilizacji." Według niemieckiego dowództwa Chiny powinny stać się okupowanym terytorium i protektoratem imperium japońskiego.

3. Świat arabski powinien być niemieckim protektoratem na północy Afryki.

Tak więc w rezultacie pertraktacji należy odnotować całkowitą rozbieżność poglądów i stanowisk. Przedstawiciel dowództwa niemieckiego Wolff kategorycznie odrzucił możliwość rozbicia niemieckich sił zbrojnych i klęski w wojnie. Według niego wojna z Rosją przeciągnie się jeszcze na kilka lat i zakończy całkowitym zwycięstwem Niemiec. Liczą głównie na to, że Rosja utraciwszy siły i zasoby w wojnie, zmuszona zostanie do powrotu do rozmów rozejmowych, lecz na bardziej bezwzględnych warunkach, po dwóch- trzech latach.

Pierwszy zastępca ludowego komisarza spraw wewnętrznych ZSRR Mierkułow."

* Wolff jako obergruppenfuhrer SS prowadził również rozmowy pokojowe w marcu 1945 z przedstawicielem USA Allenem Dullesem, przerwane na skutek protestu ZSRR [liczna sowiecka agentura miała w tym swój udział, tak samo jak w storpedowaniu spisku Stauffenberga].

Za: T. Konecki, Labirynt dezinformacji w drugiej wojnie światowej, Warszawa 2007, s. 362- 364.